Józef Franczak, ps. Lalek, Laluś, Laleczka, Guściowa, używał też nazwiska Józef Babiński urodził się 17 marca 1918 r. w Kozicach Górnych. Był sierżantem Wojska Polskiego, uczestnikiem wojny obronnej Polski 1939, żołnierzem ZWZ-AK, ostatnim żołnierzem polskiego podziemia antykomunistycznego i niepodległościowego.
Po ukończeniu Szkoły Podoficerskiej w Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu przydzielony został do Plutonu Żandarmerii w Równem. Tam zastała go wojna. Po 17 września 1939 r. został aresztowany przez Sowietów. Zdołał uciec z niewoli. W 1940 r. wstąpił do ZWZ a następnie do AK. Działał w podziemiu do 1944 r. W 1944 r. jako oficer, został przymusowo wcielony do 2 Armii Wojska Polskiego.
W styczniu 1945 r., będąc świadkiem wydawania i wykonywania wyroków śmierci na AK-owcach (m.in.: Uroczysko Baran koło Międzyrzeca Podlaskiego) zdecydował się na dezercję. Wkrótce NKWD zaczęło go szukać i rozpoczął się 18-letni okres ukrywania się przed władzą. Lalek brał udział w wielu zamachach na tzw. utrwalaczy władzy ludowej – milicjantów i żołnierzy formacji bezpieczeństwa. Kilka razy był ranny, a raz aresztowany.
W czerwcu 1946 r. Urząd Bezpieczeństwa zrobił w okolicy, w której ukrywał się Franczak wielką obławę. Po zatrzymaniu kilku osób, w tym Lalka, który miał jednak dokumenty na inne nazwisko, ubecy pojechali do wsi Chmiel na wesele. Kiedy po zabawie ciężarówka z aresztowanymi jechała do Lublina, partyzanci rzucili się na będących pod wypływem alkoholu ubeków, obezwładnili ich i zabili pięciu z nich. W 1947 r. Franczak dołączył do oddziału żołnierzy podziemia niepodległościowego, dowodzonego przez kpt. Zdzisława Brońskiego Uskoka.Ukrywał się. Nie ujawnił się w czasie amnestii w kwietniu 1956 r. Aż do 21 października 1963 r. był jedną z najbardziej poszukiwanych w kraju osób. W jego rozpracowanie UB zaangażowało ok. 100 ludzi. Franczak został zadenuncjowany przez Stanisława Mazura, krewnego swojej żony, który był tajnym współpracownikiem SB ps. Michał. Żołnierz Niezłomny został zamordowany przez UB i ZOMO 21 października 1963 r. w Majdanie Kozic Górnych podczas obławy. Rodzinie oddano zwłoki pozbawione głowy.
Józef Franczak ps. Lalek był ostatnim poległym w boju partyzantem podziemia poakowskiego na terenie Polski. 17 marca 2008 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński nadał pośmiertnie Józefowi Franczakowi ps. „Lalek” Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Cześć Jego Pamięci!
Więcej zobacz na: http://podziemiezbrojne.blox.pl/2009/10/46-rocznica-smierci-sierz-Lalka.html
Józef Franczak, ostatni niezłomny ukrywający się z bronią, doczekał się jedynego opracowania jakim jest książka (a właściwie 70-cio stronicowa broszura) „Józef Franczak ps. Lalek. Ostatni partyzant poakowskiego podziemia” historyka Wioletty Gut. No niestety tak nasze niektóre magistry piszą -:) Szkoda, że nie mam własnej drukarni, bo gdyby pościągał z internetu wszystkie dostępne wiadomości i zdjęcia Józefa Franczaka, to wyszłaby z tego znacznie pokaźniejsza biografia -:) Może kiedyś historyk z prawdziwego zdarzenia pokusi się na solidną biografię o człowieku, o którym ostatnio jakby nie było trochę się mówi… Bądź co bądź ukrywać się i być ściganym do 1963 roku przez aparat bezpieki, to jest wyczyn nie lada.
Polecam do obejrzenia ciekawy film dokumentalny, który był już kilka razy emitowany na TVP Historia:
http://www.youtube.com/watch?v=xqixay-Hwgc
oraz drugi dokument z czyklu „Z archiwum IPN” :
http://www.youtube.com/watch?v=t6-7PjlKUBo
Warto również posłuchać Pana Marka, syna Józefa Franczaka:
http://www.youtube.com/watch?v=2ZD6ArfYNfE