Niezależna Gazeta Obywatelska

1. Tezę o tolerowaniu już od 3 lat przez resort finansów wyłudzeń VAT w tzw. przestępstwach karuzelowych, formułuje w ostatnim numerze polskiego wydania Forbesa redaktor Wojciech Surmacz w artykule pod znamiennym tytułem „Witajcie w lunaparku VAT”.

Twierdzi on, że w Polsce za pomocą tego mechanizmu w ostatnich latach dochodzi do najpotężniejszych wyłudzeń podatku VAT, od momentu jego wprowadzenia czyli od ponad 20 lat.

Ponadto pisze „że nasz kraj działa jak gigantyczny lunapark VAT w którym bawi się cała Europa” czyli to właśnie w Polsce działają przestępcy z innych krajów, którzy masowo wyłudzają podatek VAT z urzędów skarbowych w całej UE.

2. Przestępstwa karuzelowe są związane z obrotem wewnątrzwspólnotowym towarami i usługami, który ma zerową stawkę VAT.

W skrócie taka „karuzela podatkowa” wygląda następująco. Firma zagraniczna sprzedaje towar do Polski i ta transakcja jest opodatkowana stawką 0%. Następnie nabywca tego towaru odsprzedaje go innej firmie i nalicza VAT wg obowiązującej w Polsce stawki ale nie odprowadza go i znika (tzw. słup).

Kolejny nabywca znowu sprzedaje towar za granicę i w związku z tym, że ta sprzedaż jest objęta stawką 0%, ma prawo do odebrania sobie podatku należnego zawartego w cenie wcześniej kupionego towaru.

W rzeczywistości w tym przestępstwie karuzelowym, może być zaangażowane jeszcze więcej podmiotów, żeby trudniej było całą operację rozszyfrować służbom skarbowym.

3. Skala problemu jest naprawdę poważna. Komisja Europejska szacuje, że tego rodzaju wyłudzenia sięgają 10% należności z tytułu wpływów z podatku VAT, w Polsce w takim razie ta kwota może sięgać około 12 mld zł rocznie (wpływy z VAT w 2013 roku zostały zaplanowane w wysokości blisko 124 mld zł).

Rzeczywiście zarówno dane dotyczące wpływów z VAT zarówno za 2012 rok jak i 2013 są zatrważające. Wpływy z VAT w 2012 roku były aż o 12 mld zł niższe niż zaplanowano.

Co więcej minister w grudniu 2012 rozporządzeniem zmienił zasady rozliczania wpływów z tego podatku i jego zwroty za grudzień zaliczył już w ciężar stycznia 2013. Gdyby nie ten rachunkowy zabieg wpływy z VAT byłyby o kolejne 2 mld zł mniejsze.

Nominalnie były one nawet o 2,5% niższe niż wykonanie w 2011 roku i to w sytuacji kiedy wzrost gospodarczy w 2012 roku wyniósł blisko 2% PKB, a wzrost konsumpcji indywidualnej aż 4,2%, co powinno dać wyraźnie wyższe wpływy z podatku VAT niż roku poprzednim.

Równie źle wyglądają wpływy z VAT w 2013 roku. Ministerstwo finansów opublikowało dane za pierwsze 5 miesięcy tego roku z których wynika, że wpływy z VAT są znowu niższe i to aż o 12% niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.

4. Po ponad roku ogromnych wyłudzeń VAT w obrocie prętami metalowymi i protestach głównych producentów tego rodzaju wyrobów Polsce, którzy chcieli nawet zatrzymać produkcję jeżeli minister finansów nie zacznie walczyć z oszustami, resort przygotował zmiany w ustawie VAT i ordynacji podatkowej polegające na wprowadzeniu tzw. odwróconego VAT w obrocie tzw. towarami wrażliwymi (między innymi pręty metalowe, paliwa), a także tzw. solidarnej odpowiedzialności podatkowej nabywcy za nieuregulowane zobowiązanie podatkowe sprzedawcy.

Na razie nowelizacja ustawy jest w tzw. konsultacjach społecznych i już wywołuje ogromne sprzeciwy głównie w organizacjach przedsiębiorców, których przedstawiciele twierdzą, że nie ukróci to wyłudzeń VAT, a uznaniowo pozwoli nękać służbom skarbowym uczciwe firmy.

Minister Rostowski przepycha się więc z przedsiębiorcami i trudno powiedzieć ile czasu zajmie jeszcze uchwalenie zmian w obowiązującym prawie do momentu kiedy znowelizowaną ustawę podpisze prezydent, a wyłudzenia VAT na masową skalę jak trwały tak trwają.

Zbigniew Kuźmiuk

Poseł PiS