Niezależna Gazeta Obywatelska

Rozległy zespół pałacowo-parkowy w Proślicach (gmina Byczyna) usytuowany jest po północno-wschodniej stronie rzeki Pratwy, w południowym krańcu wsi. W centralnej części zespołu usytuowany jest pałac, fasadą zwrócony na zachód, w kierunku rozległego dziedzińca z szerokim półkolistym podjazdem. Jest to budynek podpiwniczony, piętrowy, z mieszkalnym poddaszem, nakryty dachem mansardowym. Wobec braku badań historyczno-architektonicznych przyjmuje się, że pałac w Proślicach wybudował na przełomie XVIII i XIX w. hrabia Ernst von Strachwitz (1763-1808). Kolejnymi właścicielami majątku byli: Jan von Strachwitz (1808), Henryk von Strachwitz (1830-57), Ernst von Rittberg (1857-72), Leo von Watzdorf (1872-82), Emmy von Watzdorf (1882-1903) oraz Rudolf von Watzdorf. Watzdorfowie byli właścicielami pałacu w Proślicach do 1945 r. Po drugiej wojnie światowej wyjechali do Niemiec i Stanów Zjednoczonych. Wnuczka Rudolfa Watzdorfa, Eryka von Schumann mieszka w Norymberdze i czasami odwiedza Proślice. Od 1946 r. do 2003 r. w pałacu mieściła się szkoła podstawowa. W czasie ferii i wakacji oraz weekendów obiekt pełnił funkcję schroniska. Pomysłodawcą i realizatorem takiego wykorzystania obiektu był były wieloletni dyrektor placówki pan Adam Radom. Obecnie bardziej poszerzoną strategię kontynuuje Przedsiębiorstwo „Hetman Roma Byczyna” Sp z o.o. Obiekt nie jest wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego a jedynie do ewidencji.

W pierwotnej formie pałac był obiektem klasycystycznym, o piętrowej, 11-osiowej fasadzie z płytkim 3-osiowym ryzalitem, który poprzedzały szerokie, kilkustopniowe schody. Ryzalit zwieńczony był płaskim, trójkątnym naczółkiem. W 1914 r. z inicjatywy Rudolfa von Watzdorfa pałac przebudowano, nadając mu formę eklektyczną, w której obok cech klasycystycznych znalazły się zarówno akcenty barokowe jak i romantyczne. Do dziś nie dokonano żadnych zmian w bryle obiektu. Wnętrze obiektu przebudowano w 1946 r. przystosowując je do sal lekcyjnych. W latach 1957-1958 przeprowadzono remont elewacji,
a w latach 1987-1991 miał miejsce remont kapitalny, podczas którego m.in. wymieniono instalację elektryczną i przełożono dach. Kolejne remonty od 2003 r. przeprowadzają obecni właściciele obiektu. Z pierwotnego wyposażenia zachowały się: konstrukcja paradnej klatki schodowej, drewniane boazerie płycinowe wraz z belkowym sufitem w hallu na piętrze, pseudoneobarokowy piaskowcowy kominek w hallu (obecnie przemalowany), drewniane tralkowe maskownice kaloryferów, fasety i sztukaterie na sufitach w salonach, część stolarki okiennej i drzwiowej, parkiety dębowe oraz oryginalne ankrowania więźby dachowej.

Pałac otacza zabytkowy, prawnie chroniony park krajobrazowy w stylu angielskim zajmujący powierzchnię 2 ha. Na podstawie analizy dendrologicznej można sądzić, że kształtowanie parku zapoczątkowano w 2 poł. XIX w. za czasów rodziny von Watzdorf, której zdewastowany grobowiec znajduje się w parku. Kolejne zmiany kompozycyjne parku miały miejsce na przełomie XIX/XX w. Obecnie park jest zdewastowany i zatracił dawny charakter, a w miejsce dawnego drzewostanu wprowadzono nowe nasadzenia. W parku występuje ok. 19 gatunków drzew i 8 gatunków krzewów. Dominują drzewa liściaste – przede wszystkim lipy tworzące aleję i kasztanowce. Na uwagę zasługują przepiękne buki szkarłatne i krzew bzu lilaka. Jest tu również kilkumetrowy krzew dereń biały, kwitnący na przełomie kwietnia i maja (z jego owoców robi się nalewki). W proślickim parku znajduje się jedno z większych skupisk lęgowych słowika, dlatego miejsce to jest często nazywane ,,Doliną słowików”.

Fundacja „Dla Dziedzictwa”