Niezależna Gazeta Obywatelska

Polska była jednym z pierwszych państw, w których rozpoczęto samodzielne eksperymenty w lotach balonem. 17 stycznia 1784 r. w Krakowie, w dzielnicy Wesoła rozpoczęły się udane eksperymenty ze wzlotem balonu. Inicjatorami byli krakowscy uczeni: Jan Śniadecki (1756–1830), Jan Jaśkiewicz (1749–1809), Franciszek Scheidt (1759–1807) i Jan Szaster (1741–1793). 12 lutego 1784 r. wypuszczono w przestrzeń powietrzną balon w Warszawie. Dokonał tego Stanisław Okraszewski (1744–1824), nadworny chemik i mineralog króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

W tym samym 1784 roku przeprowadzono w Polsce dalsze doświadczenia z balonem w Warszawie, Krakowie, Lwowie, Kamieńcu Podolskim, Puławach i Pińczowie. Najważniejsza z tych prób odbyła się 1 kwietnia 1784 r. w Krakowie z inicjatywy J. Jaśkiewicza i J. Śniadeckiego. Eksperyment był drobiazgowo przygotowany i naukowo opracowany. Nie wszyscy wiedzą, że jedynym więc polskim aeronautą w 1784 r. stał się kot Filuś umieszczony w koszu balonu wypuszczonego wiosną w rezydencji Czartoryskich w Puławach. Jego wzlot, zakończony śmiercią zwierzęcia, kiedy balon wpadł na drzewo, opisał Franciszek Dionizy Kniaźnin w poemacie „Balon”.

Warto dodać, że pierwszym Polakiem – astronautą był Jan Potocki, który wzleciał balonem wraz z Francuzem J.B. Blanchardem w Warszawie 14 maja 1790 r.

Oprac. WN