Niezależna Gazeta Obywatelska

Sejm Czteroletni (zwany Sejmem Wielkim) zwołano 6 października 1788 r. za zgodą cesarzowej Rosji Katarzyny II w Warszawie. Obradował do 29 maja 1792 r. pod węzłem konfederacji pod laską marszałka konfederacji koronnej Stanisława Małachowskiego i marszałka konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego Kazimierza Nestora Sapiehy. Sejm miał na celu, w zamyśle organizatorów, przywrócić pełną suwerenność i przyspieszyć rozwój gospodarczy Rzeczypospolitej. Od grudnia 1790 r. obradował w podwojonym składzie. Wliczając króla i senatorów na Sejmie Czteroletnim obradowały łącznie 483 osoby. Od początku sejmowi towarzyszyła powódź publicystyki i emocje społeczne, m.in. odbyła się tzw. czarna procesja mieszczan, żądających większych praw. Niewątpliwy wpływ na nastroje w sejmie, i w ogóle w Polsce, miała rewolucja francuska, która w 1789 r. podważyła władzę króla Ludwika XVI. Głównym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie w dniu 3 maja 1791 r. nowej Konstytucji ustrojowej. Wprowadzała ona podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, zwiększyła uprawnienia mieszczan, zapowiadała poprawę doli warstwy chłopskiej, zlikwidowała konfederacje i liberum veto w Sejmie. Ustalała też, że po Stanisławie Auguście Poniatowskim, dziedzicznym królem Polski miał zostać elektor saski Fryderyk August, wnuk Augusta III. Konstytucja zmieniła ustrój Rzeczypospolitej z monarchii parlamentarnej na monarchię konstytucyjną.

Oprac. TK