Niezależna Gazeta Obywatelska

15 września 1935 r. polski statek pasażerski MS „Piłsudski” (jednostka bliźniacza MS Batory ukończony w 1936 r.) wypłynął w swój pierwszy, transatlantycki rejs pod dowództwem kapitana Mamerta Stankiewicza. Statek zbudowano w stoczni Monfalcone w Trieście. Już podczas drugiego rejsu do Nowego Jorku, za sprawą bardzo sztormowej pogody, ujawniły się liczne niedociągnięcia projektowe. Stateczność i własności morskie okazały się niezadowalające, gdyż włoski projektant nie uwzględnił warunków sztormowych północnego Atlantyku. Z powodu przyjmowania na dziób wszystkich fal, doszło do licznych uszkodzeń i awarii części instalacji elektrycznej. Po tym rejsie przeprowadzono modyfikacje konstrukcyjne. Po wybuchu II wojny światowej i przegranej kampanii wrześniowej „Piłsudski”, wracający z Nowego Jorku, pozostał w Anglii i wraz z większością polskich statków pasażerskich i załogami przeszedł pod dowództwo brytyjskie. Na statku doszło do protestów załogi, które uśmierzono m.in. powierzając ponownie dowództwo kapitanowi Mamertowi Stankiewiczowi (przejął je od zastępującego go czasowo swojego starszego brata, Jana Stankiewicza). Statek zatonął 26 listopada 1939 r. o godzinie 5.36 w drodze z Newcastle, 29 mil morskich na południowy wschód od przylądka Flamborough, rozpoczynając swój pierwszy wojenny rejs do Australii.

Do dzisiaj przyczyna jego zatonięcia nie została ostatecznie wyjaśniona. Zmarł wtedy w wyniku wycieńczenia i hipotermii jego kapitan Mamert Stankiewicz. Oprócz niego zginął IV mechanik Tadeusz Piotrowski, który wypadł za burtę podczas ewakuacji. Starszy oficer, Karol Olgierd Borchardt, później znany pisarz, został poważnie ranny w głowę podczas ewakuacji i z trudem odratowany. Resztę załogi uratowano.

Oprac. Tomasz Kwiatek, źródło: wikipedia.pl