Dynastia Jagiellonów, której założycielem był król Polski Władysław Jagiełło, rządziła Polską przez prawie dwa stulecia. Był to czas największej świetności państwa polskiego w Europie. Po śmierci Jagiełły w 1434 r., tron w Polsce objął jego syn Władysław zwany Warneńczykiem, który zginął w 1444 r. w bitwie z Turkami pod Warną, a jego bohaterska śmierć obrońcy chrześcijaństwa obrosła legendą krążącą po Europie. Tron w Polsce zajął jego młodszy brat Kazimierz Jagiellończyk (1427-1492), który wzmocnił znaczenie Polski na arenie międzynarodowej. Kazimierz został koronowany na króla Polski 25 czerwca 1447 r. w katedrze wawelskiej przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski Wincentego Kota. Był jednym z najaktywniejszych polskich władców. Dzięki skutecznej polityce król Kazimierz Jagiellończyk znacznie powiększył obszar państwa polskiego: wcielił Prusy, po 158 latach odzyskał Pomorze Gdańskie, ziemie chełmińską, michałowską oraz dawny obszar Prus Królewskich z Malborkiem i Elblągiem. Wkrótce zapewnił panowanie swojej dynastii w Czechach i na Węgrzech. Mimo, iż Jagiellonowie panowali równocześnie w Polsce, na Litwie, w Czechach i na Węgrzech, każde z tych państw zachowało swoją suwerenność. Polityka dynastyczna Kazimierza Jagiellończyka nie prowadziła do ustanowienia czeteroczłonowego mocarstwa, lecz do wytworzenia więzi wynikającej ze wspólnoty rodowej. Król Kazimierz Jagiellończyk zmarł 7 czerwca 1492 r. w Grodnie w wieku 65 lat. Pochowano go w Krakowie, na Wawelu, w marmurowym grobowcu dłuta Wita Stwosza.
Warto dodać, że ród Jagiellonów był wówczas jednym z najpotężniejszych w ówczesnej Europie i rywalizował o wpływy z potężnymi Habsburgami. Potomkowie Kazimierza Jagiellończyka rozpoczęli też walkę o wpływy z Turcją, która w połowie XVI w. doszła do szczytu swojej potęgi, a jej panowanie rozciągało się na Bałkany, Mezopotamię, Syrię, Palestynę i Egipt. W 1526 r. w bitwie pod Mohaczem z Turkami zginął Ludwik król Czech i Węgier, co było końcem mocarstwowej potęgi Jagiellonów w Europie.
W 1569 r. Jagiellonowie doprowadzili do zawarcia unii realnej z Litwą w wyniku czego powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów – największe państwo w Europie. Rozległość państwa i jego niezwykle silna pozycja w Europie stała się przyczyną licznych wojen na różnych frontach, co ostatecznie doprowadziło kraj do klęski i rozbiorów.
Autor: Tomasz Kwiatek