Niezależna Gazeta Obywatelska

Traktat z Niemcami po zakończeniu I wojny światowej podpisano 28 czerwca 1919 r. w Wersalu, po kilkumiesięcznych obradach Kongresu Pokojowego. Polski Sejm ratyfikował traktat wersalski 31 lipca 1919 r., a postanowienia weszły w życie 10 stycznia 1920 r. Na jego mocy Polska otrzymała Pomorze Wschodnie bez Gdańska i znaczną część Wielkopolski (zdobytą już przez powstańców), a na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku zapowiedziano plebiscyty. Gdańsk stał się Wolnym Miastem pod ochroną Ligi Narodów, które włączono w polski system celny, a Polska miała reprezentować jego interesy za granicą. Traktat wersalski nie spełnił oczekiwań Polaków, za sprawą brytyjskiego premiera Polska uzyskała na zachodzie znacznie mniej terytoriów i mieszkańców, niż wynikało to z wcześniejszych ustaleń Komisji do Spraw Polskich. Znaczna część postanowień traktatu na skutek późniejszych rozbieżności między zwycięskimi mocarstwami nie została wykonana. Było to jedną z podstawowych przyczyn, które umożliwiły później odrodzenie militarnej, politycznej i gospodarczej potęgi Niemiec. Warto dodać, że wraz z postanowieniem traktatu wersalskiego Polska, Rumunia, Jugosławia, Czechosłowacja i Grecja musiały podpisać traktaty w sprawie ochrony mniejszości narodowych. Był to tzw. mały traktat wersalski, który stanowił ważny dokument bo przez długi czas wewnętrzne sprawy Polski roztrząsano na forum międzynarodowym w Genewie, osłabiając trudną pozycję młodego państwa polskiego.

Oprac. TK